Dilek Yılmaz | 11.12.2018
11 SERİ NO.LU KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK İLE
ARTIRIMLI TEMİNAT UYGULAMASI
Türkiye ekonomisinin ihtiyacı olan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Kanun Tebliğindeki değişiklikler mükelleflerin lehine olacak şekilde çıkmakta ve yeminli mali müşavirlerimiz ile birlikte hem anlatılıp hem de uygulaması yapılmaktadır.
Bilindiği üzere, alınan tüm önlemlere rağmen KDV iadelerinde ciddi gecikmeler yaşanmaktadır. Bu gecikmeler ise, başta ihracatçılarımız olmak üzere iade hakkı sahibi mükellefler üzerinde ciddi finansman yükü yaratmaktadır. Gelir İdaresi Başkanlığı ve orada görev yapan tüm personelin iyi niyetli, gayretli ve çözüme dönük çalışmalarına rağmen, bu gecikmelerin bir türlü önüne geçilememektedir. Bugüne kadar iade işlemlerinin hızlandırılması için;
- YMM Raporu ile iade,
- KDVİRA sistemi,
- % 100 teminat uygulaması,
- İTUS (İndirimli teminat Uygulaması),
- HİS (Hızlandırılmış İade Sistemi),
- İhtisas Vergi Dairesi Kurulması
sistemleri denendi, uygulandı ve halen de uygulanmaya devam edilmektedir. Ancak, yukarıda da ifade edildiği üzere, yine de gecikmeler önlenememektedir.
Bu konuda 11 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ yürürlüğe konulan en son düzenleme ise, “Artırımlı Teminat Uygulaması”dır. Söz konusu Tebliğin 21. Maddesiyle KDV Genel Uygulama Tebliği’nin (IV/A-5.) bölümünün sonuna başlığı ile birlikte aşağıdaki bölüm eklenmiştir:
ARTIRIMLI TEMİNAT UYGULAMASI
İade taleplerinin yerine getirilmesi bakımından özel esaslara tabi olanlar hariç olmak üzere, mükelleflerin Tebliğin (IV/A-3) bölümünde belirlenen sınırı aşan ve işlem türü itibarıyla YMM KDV İadesi Tasdik Raporu ile talep edilen nakden iadelerinde, iade talep dilekçesi ile Tebliğin ilgili bölümlerinde iade taleplerine ilişkin aranan belgelerin (YMM KDV İadesi Tasdik Raporu hariç) tamamlanması sonrasında, nakden iadesi talep edilen tutarın %120'si oranında (İTUS sertifikası sahibi mükellefler için % 60'ı oranında) banka teminat mektubu verilmesi halinde, iade işlemi beş iş günü içinde gerçekleştirilir. İadeye ilişkin YMM raporunun iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde verilmemesi halinde, iade talebi sürenin sonunda ivedilikle incelemeye sevk edilir.
İadeye ilişkin YMM raporunun ibraz edilmesi halinde, KDVİRA, YMM raporuna ilişkin kontroller ile vergi dairesince yapılması gereken diğer kontroller iki ay içerisinde tamamlanır. İade hakkı doğuran işlem bazında yapılan bu kontroller sonucunda herhangi bir eksiklik/olumsuzluk tespit edilmemesi halinde, YMM raporunun ibraz edildiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde teminat mektubu mükellefe iade edilir.
Ancak yapılan kontroller sonucunda eksiklik/olumsuzluk tespit edilmesi halinde, bu eksikliğin/olumsuzluğun giderilmesi için mükellefe 30 günlük süre verilir. Süresinde eksiklikleri/olumsuzlukları gidermeyen mükellefe 30 günlük ek süre verilir. Mükellefe verilen bu süreler, teminat mektuplarının iade edilmesine ilişkin iki aylık sürenin hesabında dikkate alınmaz. Bu süreler içinde eksikliklerin/olumsuzlukların giderilmemesi halinde haksız iade edilen tutar, gecikme faizi ve vergi ziyaı cezası ile birlikte mükelleften aranır."
Uygulamanın Genel Esasları Neler?
1- Özel esaslara tabi mükellefler bu uygulamadan yararlanamayacaklardır.
Haklarında, düzenledikleri veya kullandıkları belgelerin gerçek duruma aykırı olduğuna ilişkin delil ve karineleri içeren rapor veya tespit bulunan mükellefler iade taleplerinin yerine getirilmesi bakımından özel esaslara tabidir. Bu mükelleflerin iade talepleri, duruma göre iadesini talep ettikleri iade tutarının 3, 4 ve 5 katı tutarında teminat karşılığında yerine getirilmektedir. Bu mükellefler ise;
- 213 sayılı Kanunun (153/A) maddesi kapsamına giren mükellefler,
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme fiiline iştirak eden mükellefler de dâhil olmak üzere sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme ya da kullanma konusunda haklarında “olumsuz rapor” veya “olumsuz tespit” bulunan mükellefler,
- Sahte belge veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı belge düzenleme konusunda haklarında “olumsuz rapor” bulunan mükelleflerin raporun ait olduğu dönemdeki ortakları, kanuni temsilcileri, bunların kurdukları veya ortak oldukları mükellefler ile kanuni temsilcisi oldukları mükellefler,
- Haklarında beyanname vermeme, defter ve belge ibraz etmeme ve adresinde bulunamama konusunda tespit bulunan mükellefler,
- Haklarında KDV yönünden ihtiyati tahakkuk veya ihtiyati haciz uygulanan mükellefler.
2- Özel esaslara tabi olanlar haricinde kalan mükellefler bu uygulamadan yararlanabileceklerdir.
3- İade talep dilekçesi ile iade taleplerine ilişkin aranan belgelerin (YMM KDV İadesi Tasdik Raporu hariç) tamamlanması sonrasında, nakden iadesi talep edilen tutarın %120'si oranında (İTUS sertifikası sahibi mükellefler için % 60'ı oranında) banka teminat mektubu verilmesi halinde, iade işlemi 5 (beş) iş günü içinde gerçekleştirilecektir.
4- İadeye ilişkin YMM raporunun iadenin yapıldığı tarihten itibaren altı ay içinde verilmemesi halinde, iade talebi sürenin sonunda ivedilikle incelemeye sevk edilecektir.
5- İadeye ilişkin YMM raporunun ibraz edilmesi halinde, KDVİRA, YMM raporuna ilişkin kontroller ile vergi dairesince yapılması gereken diğer kontroller iki ay içerisinde tamamlanacaktır. İade hakkı doğuran işlem bazında yapılan bu kontroller sonucunda herhangi bir eksiklik/olumsuzluk tespit edilmemesi halinde, YMM raporunun ibraz edildiği tarihten itibaren en geç iki ay içinde teminat mektubu mükellefe iade edilecektir.
6- Yapılan kontroller sonucunda eksiklik/olumsuzluk tespit edilmesi halinde, bu eksikliğin/olumsuzluğun giderilmesi için mükellefe 30 günlük süre verilecektir. Süresinde eksiklikleri/olumsuzlukları gidermeyen mükellefe 30 günlük ek süre verilecektir. Mükellefe verilen bu süreler, teminat mektuplarının iade edilmesine ilişkin iki aylık sürenin hesabında dikkate alınmayacaktır. Bu süreler içinde eksikliklerin/ olumsuzlukların giderilmemesi halinde haksız iade edilen tutar, gecikme faizi ve vergi ziyayı cezası ile birlikte mükelleften aranılacaktır.
Uygulamayı özetleyecek olursak; Mükellefler beş iş günü içinde iadelerini alacaklar ancak maddede belirtilen teminat mektubunun çözümü için YMM raporunun teslim süresi ve eksikliklerin giderilmesi için verilecek sürelere uyulmaması halinde iade tutarı faizi ve vergi ziyayı cezası ile birlikte geri alınacaktır. Burada sürelere dikkat etmemiz ve en kısa zamanda teminat mektubunu çözerek ilgili bankaya teslim etmemiz oluşacak masraflarımızın azalmasını sağlayacaktır. Ayrıca risk analiz raporu çözülürken oluşabilecek hesaplama veya mal alış yaptığımız firmalardaki sıkıntılardan dolayı tenzil edilecek KDV’mizin oluşması ihtimaline karşı ilgili dönem KDV iade alacağımızın tamamını istemek yerine, belirli bir miktarını dosya çözüldüğü zaman talep etmek üzere içerde bırakmak faydalı olacaktır.
Örneğin; Ocak 2018 döneminde mal ihracatından dolayı mükellefin 150.000,00 TL KDV iade alacağı doğmuştur. Firma KDV iade taleplerine ilişkin aranan belgelerin yanı sıra %120 oranında yani 180.000,00 TL’lik teminat mektubu aldığında KDV iadesi beş iş gününde yapılacaktır. Firmanın İTUS sertifikası sahibi olması durumunda %60 oranında yani 90.000,00 TL’lik teminat mektubu aldığında KDV iadesi yine beş iş gününde yapılacaktır. Burada dikkat edilmesi gereken husus 150.000,00 TL KDV iade alacağının tamamını istemeniz halinde, ilgili dönemde tenzil edilecek KDV’nin olması durumunda örneğin 5.000,00 TL diyelim, bu tutar haksız iade edilen tutar sayılacak olup, gecikme faizi ve vergi ziyayı cezası ile birlikte mükelleften talep edilecektir. Bu duruma düşmemek için her firma kendini koruma görevi görecek oranda, küçük bir miktar KDV iade alacağını, içerde bırakarak teminat mektubu çözüldüğü zaman isteyecek şekilde bekletmelidir.
Tebliğe eklenen bu madde ile teminat karşılığı iade farklı bir anlam kazanmış olup, mükelleflerin nakit ihtiyaçlarını karşılamada daha hızlı bir uygulamanın yolu açılmış bulunmaktadır.“Artırımlı Teminat Uygulaması” genel hatlarıyla incelendiğinde, bu yeni sistemin KDV iadelerindeki gecikmeleri önleyecek niteliklere haiz olduğu görülmektedir.
